Vandaag (zaterdag 11 mei 2019) gaan we een dagje naar Doesburg. Met de trein van 7.30 uur gaan we naar Dieren, waar we omstreeks 10.30 uur aankomen. Iets later dan gepland, omdat we lange tijd achter een goederentrein hebben gereden. Vervolgens gaan we met de bus (lijn 26) van 10.47 uur naar Doesburg. Elk half uur vertrekt er een bus naar Doesburg. Reistijd: 5 á 10 minuten. Doesburg wordt ook wel de poort van de Achterhoek genoemd. De 94 meter hoge toren van de Martinikerk is al van verre te zien. De 15e eeuwse kerk domineert de skyline van Doesburg. Bij de halte Koepoortwal stappen we uit.
Via de Veerpoortstraat lopen we naar het historische centrum. Deze straat biedt prachtig uitzicht op de toren van de Martinikerk. We passeren een stadsboerderij en het Van Brakelhofje (Veerpoortstraat 18), een oud hofje met mooi aangelegde tuinen. Het hofje is vernoemd naar jonkheer Willem de Vaynes van Brakell, de commandant van de vesting Doesburg. Hij behoedde de stad op 23 november 1813 voor plundering door de Fransen. Achterin het hofje stond zijn woonhuis. Midden in de tuinen staat een bronzen beeldje van Van Brakell. Hij houdt fier zijn hoed vast. Het beeldje is gemaakt door de Doesburgse beeldhouwer Pieter Snijders.
De Veerpoortstraat biedt prachtig uitzicht op de Martinikerk
Stadsboerderij in de Veerpoortstraat
Glas-in-loodraam, Veerpoortstraat
Mariƫnbeeld, Veerpoortstraat
Gevelsteen, Van Brakelhofje
Bronzen beeld van Van Brakell
Van Brakelhofje
Van Brakelhofje
We lopen verder en belanden in een schilderachtig straatje met gezellige terrasjes, de Roggestraat. De kleurrijke huizen zijn erg fotogeniek.
Aan het einde van de Roggestraat, tegenover de Vischmarkt, bevindt zich een klein streekmuseum (nr. 9-13). Streekmuseum De Roode Tooren is gevestigd in de voormalige ambtsgevangenis van Doesburg. De entree is gratis, maar een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. We brengen een kort bezoek aan het museum, omdat je hier de geschiedenis van Doesburg leert kennen. In verschillende kamers wordt aandacht besteed aan o.a. geologie, archeologie, prehistorische dieren en kerkelijke voorwerpen. Leuk is de ouderwetse brandweerwagen, de kruidenierswinkel uit 1890 en de tabakskerverij uit 1894. De laatste tabakskerver van Gelderland werkte in Doesburg. Een maquette toont de laatste schipbrug over de IJssel, die in 1952 verdween. In het weekend is het museum geopend vanaf 13:00 uur. Elke eerste zondag van de maand is er in Doesburg Culturele Zondag, het museum is dan van 12:00 uur tot 17:00 uur geopend.
Maquette laatste schipbrug over de IJssel
Uniformen
Kruidenierswinkel
Kruidenierswinkel
Ouderwetse brandweerwagen
Tabakskerverij
Op naar De Waag! Het meest gefotografeerde gebouw van Doesburg. De Waag staat in het Guiness Book of Records, omdat het de oudste horecagelegenheid van Nederland is. De Waag is gelegen aan de Koepoortstraat (nr. 2-4). Dit gebouw werd in 1478 gebouwd als “stadsbierhuys”, waar de Doesburgse arbeiders een deel van hun loon in bier uitbetaald kregen.
Tegenover De Waag staat het stadhuis (Roggestraat 2). Dit gebouw heeft net als De Waag karakteristieke korfboognissen. Deze bouwstijl wordt veel aangetroffen in Noord-Duitse Hanzesteden. Op het stadhuis, op de hoek van de Koepoortstraat en de Roggestraat, prijkt een beeld van Sint Maarten. Boven de deur van het stadhuis is een mooie gevelsteen (wapen van Doesburg) te zien.
Na wat foto’s te hebben gemaakt gaan we naar de VVV (Gasthuisstraat 13). Pal naast de VVV bevindt zich de Gasthuiskerk. De kerk is in de 14e eeuw gebouwd op een verhoging. Opvallend is dat hierdoor de kerk hoger staat dan de Martinikerk. De verbouwde en gerenoveerde kerk werd in de middeleeuwen gebouwd als hospitaal. Tegenwoordig is het een modern podium met een groot gevarieerd cultureel aanbod, waaronder concerten, opera’s, exposities en cabaretvoorstellingen. Het nabij gelegen Gasthuishofje is ook een bezoekje waard. Het is een rustig hofje met witgepleisterde huisjes.
Gasthuisstraat en de Martinikerk
Gasthuisstraat en de Gasthuiskerk
Uithangbord Gasthuishofje
Gasthuishofje
Kruidentuin, Paardenmarkt
Vervolgens gaan we naar de Paardenmarkt, op zoek naar een beeld van een bronzen paard. Tegen de muur van de Gasthuiskerk staat een klein bronzen paardje op een hoge sokkel. Maar dit is niet het paard waar wij naar op zoek zijn. Is dit een grap of zo? Op internet lees ik dat het beeld van het bronzen paard van de inmiddels overleden Doesburgse kunstenaar Theo Renirie in februari 2018 is gestolen. Omdat het bronzen beeld erg gemist werd, is er op 4 april 2019 weer een nieuw bronzen beeld van een paardje geplaatst. Vandaar! Snel nemen we een kijkje in de schuin tegenover gelegen kruidentuin.
We dwalen door de pittoreske straten en genieten onderweg van de vele bezienswaardigheden. Leuke winkeltjes en horecagelegenheden wisselen elkaar af. Op de Markt staat een bronzen beeld “Oma met kleinkind” van Theo Renirie. Tegen de zijgevel van de Martinikerk staat het Vredesmonument van Jan Wolkers.
Bronzen beeld "Oma met kleinkind", Markt
Vredesmonument van Jan Wolkers, hoek Markt/Kerkstraat
In de Kerkstraat (nr. 20) zien we een heel leuk snoepwinkeltje “Lekkerszenzo” met oud-Hollandse lekkernijen en ambachtelijk gemaakt snoep. Hier vind je het snoep nog in ouderwetse glazen potten. De eigengemaakte producten zijn te herkennen aan het etiket van de Suikerbakkerij. Op zaterdag tussen 11.00 en 15.00 uur mag je een kijkje nemen in de Suikerbakkerij (achterin de winkel). Hier kun je meekijken hoe met een antieke snoepwals het snoep vroeger gemaakt werd en nu nog! In de winkel staan verschillende doosjes met zelfgemaakt snoep om te proeven. De Hanzeballetjes die het meest bekend zijn vind ik niet lekker, maar de honingbijtjes vallen in de smaak. Dus koop ik een doosje honingbijtjes.
Oud-Hollandse snoepwinkel en Suikerbakkerij "Lekkerszenzo".
Er is voor groot en klein altijd wat lekkers te vinden.
Waar de mosterd vandaan komt? Uit Doesburg natuurlijk! Al sinds 1457 wordt in het Hanzestadje mosterd gemaakt en verhandeld. Uiteraard brengen we een bezoekje aan de mosterdfabriek, gelegen aan de Boekholtstraat 22–26. Als je in Doesburg bent, dan moet je het mosterdmuseum gewoon gezien hebben! De Doesburgsche Mosterdfabriek bestaat al 200 jaar en is een unieke combinatie van een museum en een werkend bedrijf. Hier wordt nog altijd op ambachtelijke wijze en volgens geheim recept de Doesburgsche mosterd gemaakt. Een bezoekje aan het mosterdmuseum kost € 3,- p.p. In de mosterdfabriek ga je even terug in de tijd. In het ouderwets ingerichte museumwinkeltje kun je entreekaartjes voor het museum en potjes mosterd kopen. Het museum is leuk, maar je bent er zo doorheen. Op elk heel uur worden er rondleidingen gegeven, maar je mag er ook zonder gids rondlopen. De eigenaar laat zien hoe de mosterd op ouderwetse manier wordt gemaakt. De oude mosterdmolens zijn nog altijd in werking. Tevens is er een collectie van honderden oude en nieuwe mosterdpotjes te bewonderen.
Achter de mosterdfabriek ligt een knus pleintje met een gezellig terras en een aantal kleine ambachtelijke winkeltjes en bijzondere ateliers, zoals azijnmakerij “Dipertia” en het spirituele winkeltje “Tussen Hemel en Aarde” waar je edelstenen, mineralen en wierookstokjes kunt kopen. De Gildehof is gelegen aan de Meipoortstraat. Het pleintje is te bereiken via een toegangspoort. De poort bevindt zich tussen twee winkeltjes: Fotografica (nr. 37) en Willem's Winkel (nr. 39). In de poort staan tweedehands spulletjes uitgestald op tafels en dergelijke.
Toegangspoort Gildehof
Azijnfabriek Dipertia
Klompenmakerij in Azijnfabriek Dipertia
De Meipoortstraat is één van de drie winkelstraten van Doesburg. Veel doorsnee winkels of bekende ketens moet je hier niet verwachten. Hier vind je een heleboel leuke winkeltjes en ateliers, allemaal gevestigd in authentieke panden. Sommige winkeltjes fungeren tevens als museum, zoals museum-winkel Fotografica. Dit winkeltje trekt meteen mijn aandacht, dus stappen we binnen. We hebben geluk want de winkel is alleen op vrijdag en zaterdag geopend. Op de overige doordeweekse dagen is een bezoek aan de winkel enkel op afspraak mogelijk. Na het sluiten van het Fotograficamuseum werd bijna de gehele inventaris verhuisd van de Meipoortstraat 59 naar de winkel van Roel Fokken aan de Meipoortstraat 37. Deze winkel is uniek in zijn soort en omvang. Het piepkleine winkeltje staat vol met ouderwetse en antieke camera’s van 1840 tot 1990. Van Leica-camera’s tot het daguerreotype. Nostalgie ten top! Tegenwoordig is een foto maken zo gebeurd. Dat was vroeger wel anders… Liefhebbers van fotografie kunnen hier hun hart ophalen! Geweldig leuk om even rond te kijken. In de winkel zijn de camera’s niet alleen te bewonderen, maar ook deels te koop. In de vitrines staan heel veel ouderwetse camera’s. Er is zelfs een Leica camera met een kogelgat te zien. Deze ouderwetse camera is tijdens de opname van de Amerikaanse film Race stukgeschoten. Carice van Houten vertolkt in Race de rol van Leni Riefenstahl, de favoriete regisseur van Adolf Hitler. Roel Fokken leent wel vaker spullen uit voor films. Ook voor Zwartboek heeft hij materiaal geleverd. In deze film was hij zelfs te zien als fotograaf.
Tot slot gaan we naar de IJsselkade en de Turfhaven. Eigentijdse architectuur verbindt de IJsselkade met de historische binnenstad. In 2005 werd aan de historische stad aan de IJssel een nieuwbouwproject toegevoegd, het IJsselkade-project genaamd. Op weg naar de IJsselkade zien we moderne grachtenwoningen en een woontoren, ontworpen door de Italiaanse architect Adolfo Natalini. De bewoners kunnen vanuit hun appartement uitkijken over de rivier. Voorheen was dit een verouderd en verwaarloosd havengebied. Jarenlang stonden hier fabrieken.
Aan de IJsselkade staat een kunstwerk, de Passi d’Oro (voetstappen van goud). Vanaf het bruggetje zien we de beeldengroep van de Italiaanse kunstenaar Roberto Barni al opdoemen. Een prachtige beeldengroep met de IJssel op de achtergrond. Het kunstwerk bestaat uit 3 dunne mannen van respectievelijk vier, twee en één meter hoog. De drie wandelaars vormen de schakel tussen heden en verleden. Vorig jaar zag ik in Florence een kunstwerk (een gouden man met vijf kleine mannetjes op zijn lichaam) van dezelfde kunstenaar aan de zijgevel van het Uffizi. Het kunstwerk heeft bijna dezelfde naam I Passi d’Oro.
Passi d'Oro, Doesburg
I Passi d'Oro, Florence
Via de kade lopen we naar de Turfhaven. We hebben mooi uitzicht op de rivier. Een aanrader is om op de grote zitbanken op de kade even heerlijk in het zonnetje te zitten. In de jachthaven (passantenhaven) is een kunstwerk van Cortenstaal te zien. Op de kademuur is een ongeveer 130 meter lange, roestkleurige balustrade gemonteerd. De verticale vlakken tonen de historie van de stad. De schuine vlakken bevatten twee coupletten van het volkslied van Doesburg. De uitgelaserde canon en het volkslied zijn leesbaar door er op gepaste afstand naar te kijken.
Doesburg werd rijk door de handel, met de IJssel als aan- en afvoerroute en dat is nog steeds aan de huizen te zien. Tegenwoordig is Doesburg vooral bekend als mosterdstad. Een stadswandeling maken is natuurlijk een aanrader. Je kunt er gerust op de bonnefooi ronddwalen. Het Hanzestadje is klein, maar er is ontzettend veel te zien. Alles ligt op loopafstand van elkaar. Een wandeling door de historische binnenstad is als een reis terug in de tijd. De indeling van de straatjes is nog net als in de middeleeuwen. In Doesburg zie je veel leuke winkeltjes, galeries en musea. Van de Doesburgse musea is het mosterd- en azijnmuseum het bekendst. In Doesburg zijn twee mooie hofjes te zien: het Van Brakelhofje en het Gasthuishofje. In de huisjes wonen oudere mensen, maar je mag er gewoon rondlopen. In dit sfeervolle Hanzestadje zie je veel leuke uithangborden, gevelbeelden, gevelstenen en mooie raamdecoraties. Houd er rekening mee dat er in Doesburg op zondag en maandag veel gesloten is.
Om 16.35 uur gaan we met de bus naar het station in Dieren. Met de trein van 17.09 uur gaan we weer huiswaarts. Om 20.00 uur arriveren we in Middelburg.